Rodzaje diet odchudzających – przegląd najpopularniejszych metod

Rodzaje diet odchudzających to temat, który od lat wzbudza ogromne zainteresowanie i kontrowersje. W obliczu rosnącej liczby opcji, od diet niskokalorycznych po ketogeniczne, wielu z nas zastanawia się, która z nich będzie najskuteczniejsza. Badania pokazują, że różne diety charakteryzują się różnymi zasadami i restrykcjami, a ich skuteczność często zależy od indywidualnych potrzeb zdrowotnych. Nie każda dieta, która obiecuje szybkie efekty, jest odpowiednia dla każdego organizmu. Dlatego warto przyjrzeć się bliżej popularnym rozwiązaniom, aby świadomie podjąć decyzję o wyborze metody odchudzania, która przyniesie oczekiwane rezultaty.

Rodzaje diet odchudzających

Diety odchudzające to różnorodne plany żywieniowe, których celem jest redukcja masy ciała. Wśród najpopularniejszych opcji znajdziemy kilka, z których każda ma swoje unikalne cechy i zasady:

• dieta niskokaloryczna – polega na ograniczeniu dziennego spożycia kalorii do około 1500 kcal, co często prowadzi do szybkich rezultatów w utracie wagi,
• dieta wysokobiałkowa – zwiększa proporcje białka w codziennym jadłospisie, co sprzyja uczuciu sytości oraz wspiera proces budowy mięśni; warto sięgnąć po produkty bogate w białko, takie jak chude mięso, ryby, jaja oraz nabiał,
• dieta niskowęglowodanowa – koncentruje się na redukcji spożycia węglowodanów, co sprawia, że organizm zmienia źródło energii – zamiast glukozy zaczyna spalać tłuszcz; popularne warianty tej diety to Atkins oraz South Beach,
• dieta eliminacyjna – polega na wykluczeniu konkretnych grup pokarmowych, co jest skutecznym sposobem na identyfikację alergii lub nietolerancji pokarmowych, często stosowanym u osób z problemami trawiennymi czy skórnymi,
• diety roślinne – obejmują weganizm i wegetarianizm; dieta wegetariańska eliminuje mięso, natomiast wegańska całkowicie rezygnuje ze wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego,
• dieta ketogeniczna – charakteryzuje się wysoką zawartością tłuszczu i bardzo niskim poziomem węglowodanów, co prowadzi do stanu ketozy, w którym organizm spala tłuszcz jako główne źródło energii zamiast glukozy,
• dieta detoksykacyjna – ma na celu oczyszczenie organizmu z toksyn poprzez spożywanie naturalnych produktów oraz płynów przez określony czas.

Każda z tych diet może być dostosowana do indywidualnych potrzeb zdrowotnych oraz preferencji żywieniowych osób pragnących schudnąć lub poprawić swoje samopoczucie.

Jakie są najpopularniejsze diety odchudzające i ich charakterystyka?

Najbardziej rozchwytywane diety odchudzające proponują różnorodne podejścia do żywienia, co umożliwia ich dostosowanie do indywidualnych potrzeb każdego z nas.

• Dieta śródziemnomorska, oparta na świeżych, nieprzetworzonych produktach, takich jak warzywa, owoce oraz ryby, zdobyła imponującą ocenę 4.8/5 w kategorii zdrowego stylu życia, co pozytywnie wpływa na kondycję serca oraz ogólną jakość życia,
• Dieta niskokaloryczna koncentruje się na ograniczeniu spożycia kalorii, co sprzyja utracie wagi; to podejście jest relatywnie proste w realizacji, ale wymaga staranności przy planowaniu posiłków,
• Dieta wysokobiałkowa polega na zwiększeniu ilości białka przy jednoczesnym zmniejszeniu węglowodanów, co wspiera rozwój masy mięśniowej i pomaga uzyskać dłuższe uczucie sytości,
• Dieta ketogeniczna zyskała popularność dzięki szybkim efektom odchudzania, osiąganym przez drastyczne ograniczenie węglowodanów oraz zwiększenie spożycia tłuszczów; mimo to jej ocena wynosi jedynie 2.0/5, co może sugerować pewne zagrożenia zdrowotne związane z długotrwałym stosowaniem,
• Dieta kopenhaska oraz dieta Dukana charakteryzują się surowymi zasadami i dużą ilością białka; każda z nich ma swoje unikalne właściwości i może okazać się skuteczna dla różnych osób w zależności od ich trybu życia i preferencji dotyczących jedzenia.

Dieta niskokaloryczna

Dieta niskokaloryczna cieszy się dużą popularnością wśród osób pragnących schudnąć. Jej zasady opierają się na ograniczeniu dziennego spożycia kalorii do 1000–1200 kcal dla kobiet oraz 1400–1800 kcal dla mężczyzn. Istotne jest, aby posiłki były odpowiednio zbilansowane, co umożliwi dostarczenie organizmowi niezbędnych składników odżywczych przy jednoczesnym obniżeniu kaloryczności.

Mechanizm działania tej diety polega na wprowadzeniu deficytu kalorycznego. To znaczy, że organizm spala więcej energii, niż otrzymuje z jedzeniem. W efekcie zaczyna korzystać z zapasów tłuszczowych jako źródła energii, co prowadzi do redukcji masy ciała. Bezpieczne tempo chudnięcia to około 0,5-1 kg tygodniowo.

Warto również unikać produktów wysokoenergetycznych oraz słodkich napojów, które mogą sabotować efekty diety. Niskokaloryczny sposób odżywiania nie tylko może przyspieszyć metabolizm, lecz także poprawić nasze samopoczucie. Przed rozpoczęciem takiego planu żywieniowego zaleca się jednak konsultację z dietetykiem, aby zapewnić zarówno skuteczność diety, jak i bezpieczeństwo zdrowotne.

Dieta wysokobiałkowa

Dieta wysokobiałkowa, inaczej określana jako dieta bogata w białko, polega na zwiększeniu udziału białka w codziennym jadłospisie do poziomu 20-30% całkowitego spożycia. Taki sposób odżywiania sprawia, że czujemy się dłużej syci, a także wspiera rozwój masy mięśniowej. Właśnie dlatego jest często stosowana przez osoby pragnące zredukować wagę.

Szczególnie zaleca się ją sportowcom oraz tym, którzy prowadzą aktywny tryb życia. Białko odgrywa kluczową rolę w regeneracji mięśni po intensywnym wysiłku fizycznym. W diecie wysokobiałkowej przeważają produkty takie jak:

• chude mięso,
• ryby,
• jaja,
• nabiał,
• roślinne źródła białka — fasola, soczewica.

Warto jednak pamiętać, że ta forma diety nie jest odpowiednia dla każdego. Osoby o siedzącym trybie życia mogą nie dostrzegać jej korzyści zdrowotnych. Co więcej, długotrwałe stosowanie diety bogatej w białko może wiązać się z pewnymi zagrożeniami dla zdrowia, takimi jak nadciśnienie czy uszkodzenia nerek. Z tego względu przed rozpoczęciem takiego planu żywieniowego dobrze jest skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem.

Dieta niskowęglowodanowa

Dieta niskowęglowodanowa to sposób żywienia, który koncentruje się na redukcji spożycia węglowodanów do około 130 g dziennie. Głównym celem tego stylu odżywiania jest nie tylko utrata zbędnych kilogramów, ale także lepsza kontrola poziomu glukozy we krwi. W praktyce oznacza to unikanie pokarmów bogatych w węglowodany, takich jak pieczywo, makarony czy ziemniaki, a zamiast nich warto stawiać na produkty wysokobiałkowe oraz tłuszczowe.

Osoby stosujące tę dietę często decydują się na:

• mięso,
• ryby,
• jaja,
• różne rodzaje serów.

Warto również pamiętać o warzywach i owocach z niską zawartością węglowodanów – sałaty, brokuły czy maliny będą doskonałym wyborem. Taki sposób odżywiania sprzyja uczuciu sytości, co może przyczynić się do zmniejszenia całkowitego spożycia kalorii i efektywnej utraty wagi.

Kluczowe zasady diety niskowęglowodanowej obejmują także odpowiednie proporcje makroskładników:

Makroskładnik	Proporcja
węglowodany	25%
białko	30%
tłuszcze	45%

Istotne jest ograniczenie produktów skrobiowych oraz cukrów, aby uzyskać zamierzone rezultaty zdrowotne i sylwetkowe.

Dieta eliminacyjna

Dieta eliminacyjna polega na usunięciu jednego lub kilku składników żywnościowych z codziennego menu. Jest to kluczowe dla osób z alergiami oraz nietolerancjami pokarmowymi, ponieważ pozwala na rozpoznanie alergenów i poprawę ogólnego samopoczucia poprzez eliminację produktów wywołujących niepożądane reakcje organizmu.

Aby skutecznie wdrożyć taką dietę, istotne jest precyzyjne określenie, które składniki należy wykluczyć. Zwykle takie decyzje podejmuje się po przeprowadzeniu odpowiednich badań diagnostycznych. Ważne jest jednak, by pamiętać, że stosowanie diety eliminacyjnej bez wskazania medycznego może prowadzić do poważnych niedoborów witamin i minerałów.

Należy zaznaczyć, że dieta eliminacyjna nie jest dedykowana osobom zdrowym. Jej niewłaściwe stosowanie może prowadzić do monotonii w posiłkach oraz zwiększonego wysiłku przy planowaniu diety. W przypadku konieczności wprowadzenia takiego stylu żywienia kluczowe jest zastąpienie usuniętych produktów alternatywami, które zapewnią organizmowi wszystkie potrzebne składniki odżywcze.

Warto podkreślić, że dieta eliminacyjna ma zastosowanie przede wszystkim w kontekście alergii pokarmowych i zawsze powinna być omawiana z lekarzem lub dietetykiem przed jej rozpoczęciem.

Dieta wegańska i wegetariańska

Dieta wegańska i wegetariańska zdobywają coraz większą popularność, opierając się głównie na produktach roślinnych. Osoby wybierające wegetarianizm rezygnują z mięsa, ale mogą spożywać inne produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak nabiał czy jaja. W przeciwieństwie do tego, weganie całkowicie eliminują wszystkie składniki odzwierzęce ze swojego jadłospisu.

Obie te diety niosą za sobą wiele korzyści zdrowotnych. Liczne badania wskazują, że osoby stosujące te formy żywienia często mają niższe ryzyko wystąpienia otyłości oraz chorób sercowo-naczyniowych. Kluczowe jest jednak odpowiednie zbilansowanie diety; decydując się na roślinne menu, warto zadbać o dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych, takich jak:

• białko,
• żelazo,
• witaminy z grupy B.

Szczególnie ważna w diecie wegańskiej jest suplementacja witaminą B12, ponieważ jej naturalne źródła znajdują się głównie w produktach zwierzęcych. Odpowiednio skomponowana dieta roślinna może być bogata w zdrowe tłuszcze, błonnik oraz liczne witaminy i minerały.

Warto wzbogacić swój codzienny jadłospis o produkty polecane w diecie roślinnej, takie jak:

• strączki (jak soczewica czy ciecierzyca),
• orzechy,
• nasiona,
• różnorodne warzywa,
• owoce.

Wprowadzenie tych składników nie tylko wspiera zdrowie i sprzyja odchudzaniu, ale także przyczynia się do ochrony środowiska oraz dobrostanu zwierząt.

Dieta ketogeniczna

Dieta ketogeniczna, powszechnie znana jako dieta keto, zdobyła ogromną popularność w świecie odchudzania. Jej kluczowa zasada opiera się na drastycznym ograniczeniu węglowodanów oraz zwiększeniu spożycia tłuszczów. Aby organizm mógł przejść w stan ketozy, co oznacza, że zaczyna wykorzystywać tłuszcze jako główne źródło energii, konieczne jest ograniczenie dziennego spożycia węglowodanów do około 50 gramów. W tym procesie powstają ciała ketonowe, które stają się alternatywnym paliwem dla większości komórek.

Cechą wyróżniającą dietę ketogeniczną jest niezwykle wysoka zawartość tłuszczów – ich udział może wynosić nawet 90% całkowitego spożycia kalorii. Do najważniejszych źródeł tych tłuszczów należą:

• mięso,
• ryby,
• masło,
• sery,
• różnorodne oleje roślinne.

Dieta ta nie tylko sprzyja utracie wagi, ale często stosowana jest również jako wsparcie w leczeniu niektórych schorzeń neurologicznych.

Mimo jej zalet, długotrwałe przestrzeganie diety ketogenicznej budzi pewne kontrowersje. Może prowadzić do:

• niedoborów składników odżywczych,
• problemów z układem trawiennym,
• ryzyka wystąpienia ketozydózy – poważnego stanu zdrowotnego, który wymaga interwencji medycznej.

Dieta ketogeniczna może być skuteczna dla osób pragnących szybko stracić na wadze. Niemniej jednak warto podchodzić do niej z ostrożnością i przed rozpoczęciem konsultować się z lekarzem lub dietetykiem.

Dieta paleo

Dieta paleo, znana także jako dieta paleolityczna, czerpie inspirację z nawyków żywieniowych ludzi żyjących w epoce kamienia. Jej głównym celem jest skupienie się na naturalnych i nieprzetworzonych produktach, takich jak mięso, ryby, świeże owoce, warzywa oraz orzechy. Dzięki temu unikamy żywności przetworzonej i staramy się naśladować sposób odżywiania naszych przodków.

Podstawowe zasady diety paleo opierają się na eliminacji produktów o wysokim stopniu przetworzenia. Oprócz tego ograniczamy spożycie:

• sól,
• cukier,
• nabiał.

W tym stylu żywienia dominują świeże owoce i warzywa, chude mięso oraz zdrowe tłuszcze. Zboża i rośliny strączkowe są zazwyczaj wykluczone lub jedzone w minimalnych ilościach, co sprawia, że dieta ta ma również niską zawartość węglowodanów.

Paleo może przynieść wiele korzyści zdrowotnych. Badania pokazują, że stosowanie tej diety może przyczynić się do:

• poprawy metabolizmu,
• ogólnego samopoczucia,
• spadku masy ciała,
• lepszej kontroli nad poziomem glukozy we krwi.

Eliminując przetworzoną żywność, dieta paleo wspiera zdrowe nawyki żywieniowe i może być traktowana jako metoda eliminacyjna. Jej popularność zyskuje coraz większe zainteresowanie wśród osób poszukujących naturalnych sposobów na poprawę swojego zdrowia oraz redukcję masy ciała.

Dieta detoksykacyjna

Dieta detoksykacyjna to krótki program żywieniowy, który ma na celu usunięcie toksyn z organizmu. Kluczowym elementem jest spożywanie zdrowych i naturalnych produktów. Wśród podstawowych zasad można wymienić:

• picie dużej ilości wody,
• spożywanie soków owocowych i warzywnych,
• uwzględnianie lekkostrawnych pokarmów, takich jak świeże owoce i warzywa.

W diecie detoksykacyjnej niezwykle istotne jest unikanie przetworzonych produktów oraz cukrów. Zamiast nich warto sięgać po świeże soki i koktajle, które dostarczają cennych składników odżywczych i wspomagają procesy oczyszczania organizmu. Taki sposób odżywiania może przynieść uczucie lekkości oraz poprawić samopoczucie. Należy jednak pamiętać, aby nie stosować tej diety przez dłuższy czas bez konsultacji ze specjalistą.

Ciekawostką jest to, że dieta detoksykacyjna często bywa mylona z dietą eliminacyjną, która również polega na wykluczaniu pewnych składników dla lepszego zdrowia. Dlatego przed rozpoczęciem jakiejkolwiek diety oczyszczającej dobrze jest porozmawiać z lekarzem lub dietetykiem, aby upewnić się, że podejmowane decyzje są odpowiednie dla naszego organizmu.

Skuteczność diet odchudzających

Skuteczność diet odchudzających w dużej mierze opiera się na deficycie kalorycznym, który stanowi kluczowy element procesu redukcji masy ciała. Zaleca się, aby optymalny deficyt wynosił od 500 do 1000 kcal dziennie. Taki zakres sprzyja bezpiecznemu chudnięciu, które oscyluje w granicach od 0,5 do 1 kg tygodniowo. Jednak samo ograniczanie kalorii to nie wszystko; równie istotne jest zadbanie o zrównoważoną dietę i dostarczenie organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Zjawisko efektu jojo często występuje po stosowaniu restrykcyjnych diet. Objawia się ono nagłym przybieraniem na wadze po zakończeniu diety, co często skutkuje powrotem do wagi wyższej niż przed rozpoczęciem kuracji. Aby uniknąć tego problemu, kluczowe jest wdrażanie zdrowych nawyków żywieniowych oraz stopniowe zwiększanie spożycia kalorii po zakończeniu diety.

Nie można zapominać o tym, że szybkie diety mogą prowadzić do chwilowych rezultatów. Choć efekty mogą być zauważalne niemal od razu, wiążą się z ryzykiem niedoborów pokarmowych oraz osłabieniem organizmu. Dlatego lepiej skupić się na długofalowych rozwiązaniach opartych na zdrowym jedzeniu i regularnej aktywności fizycznej.

Jak deficyt kaloryczny wpływa na redukcję masy ciała?

Deficyt kaloryczny odgrywa kluczową rolę w procesie redukcji masy ciała. Oznacza to, że organizm zużywa więcej kalorii, niż dostaje z pożywieniem. Aby efektywnie schudnąć, warto dążyć do deficytu wynoszącego od 500 do 1000 kcal dziennie. Taki zakres umożliwia bezpieczną utratę od 0,5 do 1 kg tygodniowo.

Starannie zaplanowany deficyt prowadzi do zmniejszenia tkanki tłuszczowej oraz ogólnej masy ciała. Jednak istotne jest, aby podejście do ograniczenia kalorii było umiarkowane. Zbyt drastyczne zmiany mogą skutkować negatywnymi konsekwencjami zdrowotnymi, takimi jak:

• osłabienie organizmu,
• zaburzenia metaboliczne.

Przemyślana dieta nie tylko pomaga w osiągnięciu wymarzonej wagi, ale także sprzyja jej utrzymaniu na dłużej. Deficyt kaloryczny wspiera zdrowe nawyki żywieniowe oraz poprawia kondycję fizyczną. Dlatego ważne jest regularne monitorowanie postępów i elastyczne dostosowywanie planu żywieniowego – to pomoże zapewnić trwałe rezultaty w procesie odchudzania.

Co to jest efekt jojo i jak go unikać?

Efekt jojo to zjawisko, które dotyka wiele osób po zakończeniu diety – nagle waga wraca do wcześniejszych wartości, a czasami nawet wzrasta. Interesujące jest, że aż 75% ludzi, którzy stracili na wadze, doświadcza tej nieprzyjemnej sytuacji. Główne przyczyny tego problemu tkwią najczęściej w rygorystycznych dietach z dużym deficytem kalorycznym oraz szybkim chudnięciu.

Aby skutecznie zapobiec efektowi jojo, warto podejść do procesu odchudzania w sposób świadomy i zrównoważony. Oto kilka praktycznych wskazówek:

1. Zbilansowana dieta: wybieraj posiłki bogate w wartościowe składniki odżywcze, pamiętaj o odpowiednich proporcjach białek, tłuszczów i węglowodanów,
2. Stopniowa utrata wagi: staraj się schudnąć około 0,5-1 kilograma tygodniowo, taki umiarkowany rytm pozwala na stabilizację osiągniętych rezultatów,
3. Zdrowe nawyki żywieniowe: po zakończeniu diety kontynuuj zdrowe zwyczaje żywieniowe jako część swojego codziennego życia, unikaj powracania do starych przyzwyczajeń,
4. Regularna aktywność fizyczna: systematyczne ćwiczenia wspierają proces odchudzania i pomagają utrzymać nową wagę,
5. Wsparcie psychiczne: rozważ konsultacje ze specjalistą lub dołączenie do grup wsparcia, to może być bardzo pomocne w radzeniu sobie z emocjami związanymi z odchudzaniem oraz adaptacją do nowego stylu życia.

Wprowadzając te zasady w życie, możesz skutecznie utrzymać osiągniętą wagę i uniknąć efektu jojo na dłuższą metę.

Przykłady diet jednoskładnikowych i terapeutycznych

Diety jednoskładnikowe to plany żywieniowe, w których przez pewien czas spożywa się wyłącznie jeden rodzaj pożywienia. Przykładem jest dieta kapuściana, której głównym założeniem jest jedzenie kapusty przez kilka dni. Taki sposób odżywiania ma na celu:

• szybką utratę wagi,
• oczyszczenie organizmu z toksyn.

Choć może przynieść efekty w postaci spadku masy ciała, jej długotrwałe stosowanie nie jest zalecane. Niedobór różnorodnych składników odżywczych może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych.

Z kolei diety terapeutyczne, takie jak GAPS (Gut and Psychology Syndrome), koncentrują się na leczeniu konkretnych schorzeń. Skierowane są szczególnie na:

• problemy związane z układem pokarmowym,
• zaburzenia neurologiczne.

Dieta GAPS polega na eliminacji przetworzonej żywności oraz produktów zawierających gluten i laktozę, co wspiera zdrowie jelit i ogólną kondycję organizmu. Jak w przypadku diet jednoskładnikowych, także dieta GAPS może być skuteczna w krótkim okresie, jednak wymaga starannego planowania i nadzoru specjalisty, aby zapewnić odpowiednią podaż składników odżywczych.

Obydwie te diety mogą pomóc w szybkiej utracie masy ciała lub poprawie stanu zdrowia. Niemniej jednak ich długotrwałe stosowanie niesie ryzyko niedoborów pokarmowych oraz innych problemów zdrowotnych.

Dieta kapuściana

Dieta kapuściana, znana także jako dieta jednoskładnikowa, polega głównie na spożywaniu kapusty. Jej celem jest szybkie zrzucenie zbędnych kilogramów. Program trwa tydzień i oparty jest na zupie kapuścianej oraz innych dozwolonych produktach, takich jak:

• owoce,
• warzywa,
• chude mięso.

To niskokaloryczna opcja żywieniowa, która może przynieść szybką redukcję masy ciała dzięki wysokiemu poziomowi błonnika oraz ubogiej kaloryczności.

Główne zasady diety wymagają:

1. codziennego spożywania zupy kapuścianej,
2. ograniczenia lub całkowitego wykluczenia produktów zbożowych,
3. ograniczenia lub całkowitego wykluczenia nabiału,
4. ograniczenia lub całkowitego wykluczenia żywności przetworzonej.

Dzięki nim uczucie głodu zostaje skutecznie stłumione, a detoksykacja organizmu przebiega szybciej. Należy jednak pamiętać, że długotrwałe stosowanie tej metody może prowadzić do niedoborów istotnych składników odżywczych ze względu na jej ograniczony charakter.

Mimo że dieta kapuściana zdobyła popularność wśród osób pragnących szybko schudnąć, nie powinna być traktowana jako stały sposób odżywiania. Chociaż efekty mogą być zachwycające w krótkim okresie, jej długofalowe stosowanie może negatywnie wpłynąć na zdrowie. Dlatego przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu diety warto skonsultować się z dietetykiem lub specjalistą ds. żywienia.

Dieta GAPS

Dieta GAPS, znana także jako Zespół Psychologiczno-Jelitowy, to terapeutyczny sposób odżywiania, który ma na celu poprawę zdrowia jelit oraz funkcji psychicznych. Jej głównym zamierzeniem jest wyeliminowanie przetworzonych produktów i wprowadzenie do menu naturalnych, pełnowartościowych składników. Tego rodzaju dieta jest szczególnie istotna dla osób z problemami psychicznymi i neurologicznymi.

W ramach diety GAPS warto ograniczyć spożycie węglowodanów złożonych, a jednocześnie zwiększyć ilość:

• mięsa,
• ryb,
• jajek,
• fermentowanych produktów mlecznych,
• warzyw.

Istotne jest unikanie żywności przetworzonej oraz koncentrowanie się na produktach wspierających mikroflorę jelitową. Również odpowiednie łączenie składników odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu właściwego pH organizmu.

Plan diety GAPS składa się z sześciu etapów. Pierwszy z nich bywa najbardziej wymagający; opiera się głównie na spożywaniu wywarów mięsnych i warzywnych oraz produktów sfermentowanych. W kolejnych etapach stopniowo dodaje się nowe składniki, co pozwala organizmowi dostosować się do tych zmian.

Struktura diety GAPS promuje zdrowe odżywianie poprzez eliminację substancji mogących wywoływać stany zapalne zarówno w jelitach, jak i w całym ciele. Takie podejście może przynieść znaczące korzyści osobom borykającym się z różnorodnymi zaburzeniami zdrowotnymi związanymi z układem pokarmowym i psychicznym.